આજ કાલ પૈસાની લેવડદેવડ કરવી કેટલી સહેલી થઈ ગઈ છે, ખરું ને? બસ, ફોન કાઢ્યો, QR કોડ સ્કેન કર્યો કે નંબર નાખ્યો, અને “ખડિંગ” કરતા પૈસા સામેવાળાના ખાતામાં! આ બધું UPI (યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ) ને કારણે શક્ય બન્યું છે, જેણે આપણી જિંદગી એકદમ સડસડાટ બનાવી દીધી છે. હવે તો શાકવાળાથી લઈને મોટા મોલ સુધી, બધે UPI જ ચાલે છે. પણ સાચું કહું તો, જેમ દરેક પાવરફુલ વસ્તુનો ઉપયોગ સાવચેતીથી કરવો પડે, તેમ UPIનો ઉપયોગ પણ સ્માર્ટલી કરવો જોઈએ. નહીંતર, ક્યારેક આપણી એક નાની ભૂલ બેંક ખાતું ખાલી કરી શકે છે!
કલ્પના કરો, તમે આરામથી બેઠા છો અને અચાનક ફોન આવે કે “સર, હું બેંકમાંથી બોલું છું, તમારું UPI બ્લોક થઈ ગયું છે…” અને પછી ધડામ! તમારું ખાતું સાફ! આવા કિસ્સાઓ અવારનવાર બનતા હોય છે અને પછી માથે હાથ દઈને રડવા સિવાય કંઈ બાકી રહેતું નથી. તો શું કરશો? ગભરાશો નહીં! આજે અમે તમને એવી 5 સુપર ટિપ્સ આપવાના છીએ, જે તમારા બેંક ખાતાને સુરક્ષિત રાખશે અને કોઈ ઠગ તમારા પૈસાને હાથ પણ લગાડી નહીં શકે. આ ટિપ્સને ધ્યાનથી વાંચજો અને તમારા મિત્રોને પણ મોકલજો, કારણ કે સાવચેતી એ જ સલામતી છે, ભાઈ!
1. કોઈ અજાણી વ્યક્તિને તમારો UPI PIN ક્યારેય ન આપો! (આ તો મૂળ મંત્ર છે!)
યાદ રાખો, બેંકનો કોઈ કર્મચારી કે UPI એપનો કોઈ સપોર્ટ એજન્ટ ક્યારેય તમને ફોન કરીને તમારો UPI PIN કે OTP (વન ટાઈમ પાસવર્ડ) માંગશે નહીં. જો કોઈ તમને ફોન કરીને, મેસેજ કરીને કે ઈમેલ કરીને આવું પૂછે, તો સમજી લેજો કે તે ઠગ છે. આ લોકો પોતાને બેંકના કર્મચારી કે કોઈ સરકારી અધિકારી તરીકે ઓળખાવશે અને કહેશે કે તમારું બેંક એકાઉન્ટ બ્લોક થઈ ગયું છે, KYC અપડેટ કરવાનું છે, કે પછી તમને કોઈ લોટરી લાગી છે. તેમની વાતોમાં ફસાશો નહીં! તમારો PIN કે OTP શેર કરવો એટલે તમારા તાળાની ચાવી ચોરને આપી દેવા બરાબર છે.
2. સ્ક્રીન શેરિંગ એપ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવાની ભૂલ ન કરતા! (ફોન તમારો, કંટ્રોલ ઠગના હાથમાં!)
સાયબર ઠગ હવે નવા નવા પેંતરા અજમાવે છે. તેઓ તમને ફોન કરીને કહેશે કે તમારી UPI એપમાં કોઈ સમસ્યા છે અને તેને ઠીક કરવા માટે AnyDesk, TeamViewer કે QuickSupport જેવી સ્ક્રીન શેરિંગ એપ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવાનું કહેશે. સાવધાન! આ એપ્સ ઇન્સ્ટોલ કરતા જ તમારા ફોનનો કંટ્રોલ ઠગના હાથમાં જતો રહેશે. પછી તેઓ તમારા ફોનમાંની બધી માહિતી જોઈ શકશે, તમારી બેંકિંગ એપ્સ ખોલી શકશે અને તમારું ખાતું સાફ કરી શકશે. તમારા ફોન પર આવા એપ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવાનું કહે તો તરત જ કોલ કાપી નાખો.
3. અજાણી UPI પેમેન્ટ રિક્વેસ્ટ ભૂલથી પણ Approve ન કરતા!
ઘણીવાર તમને અજાણ્યા નંબર પરથી UPI પર “Request Money” નો મેસેજ આવે છે. તમે જોયું હશે કે તમે કોઈને પૈસા મોકલો ત્યારે PIN નાખો છો, પણ પૈસા મેળવવા માટે PIN નાખવાની જરૂર નથી. પરંતુ ઠગ આનો ગેરલાભ ઉઠાવે છે. તેઓ તમને પૈસા મોકલવાને બદલે પૈસા “માંગવાની” રિક્વેસ્ટ મોકલે છે. અને જ્યારે તમે “Accept” કે “Approve” કરો છો, ત્યારે તમે ખરેખર પૈસા મોકલી રહ્યા હોવ છો, મેળવી નથી રહ્યા! હંમેશા ધ્યાન રાખો કે કોઈ પણ અજાણી રિક્વેસ્ટને Approve કરતા પહેલા બે વાર વિચારજો.
4. QR કોડ સ્કેન કરતી વખતે સાવધાન!
QR કોડ સ્કેન કરીને પેમેન્ટ કરવું ખૂબ સરળ છે, પણ તેમાં પણ જોખમ રહેલું છે. ઠગ નકલી QR કોડ બનાવીને દુકાનો કે જાહેર જગ્યાઓ પર લગાવી શકે છે. તમે જ્યારે પૈસા મોકલવા માટે સ્કેન કરો, ત્યારે તે કોડ દ્વારા પૈસા ઠગના ખાતામાં જતા રહે છે. એટલા માટે, કોઈ પણ QR કોડ સ્કેન કરતા પહેલા હંમેશા ખાતરી કરો કે તે અસલી છે અને તમે જે વ્યક્તિ કે દુકાનને પૈસા મોકલી રહ્યા છો, તેનું નામ અને વિગતો સ્ક્રીન પર બરાબર બતાવે છે. જો સહેજ પણ શંકા હોય, તો QR કોડ સ્કેન કરવાને બદલે સીધા ફોન નંબર કે UPI ID દ્વારા પેમેન્ટ કરો.
5. એપ્સ ફક્ત ઓફિશિયલ સોર્સમાંથી જ ડાઉનલોડ કરો!
UPI એપ્સ જેવી કે Google Pay, PhonePe, Paytm, BHIM વગેરે હંમેશા Google Play Store (એન્ડ્રોઇડ માટે) કે Apple App Store (આઇફોન માટે) પરથી જ ડાઉનલોડ કરો. ક્યારેય કોઈ અજાણી વેબસાઈટ, SMS લિંક કે વોટ્સએપ પર આવેલી લિંક પરથી એપ્સ ડાઉનલોડ ન કરો. ઠગ લોકો નકલી UPI એપ્સ બનાવે છે જે દેખાવમાં અસલી જેવી જ લાગે છે, પણ તેનો હેતુ તમારી બેંકિંગ વિગતો અને PIN ચોરવાનો હોય છે. હંમેશા એપ્સ ડાઉનલોડ કરતા પહેલા ડેવલોપરનું નામ અને રિવ્યુઝ ચેક કરો.
અંતે
તો જોયું ને મિત્રો, UPI નો ઉપયોગ જેટલો સરળ છે, તેટલી જ તેમાં સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. આ પાંચ ટિપ્સને યાદ રાખશો તો તમારા પૈસા હંમેશા સુરક્ષિત રહેશે. આજના સમયમાં ડિજિટલ સાવચેતી એ જ સાચી સંપત્તિ છે!
આ પણ વાંચો : બાળકોને મોબાઈલની માયાજાળમાંથી કેવી રીતે છોડાવવા? આ રહી મજેદાર ટિપ્સ!
આશા છે કે આ માહિતી તમારા માટે ખૂબ ઉપયોગી સાબિત થઈ હશે. તમને આ ટિપ્સ કેવી લાગી અને તમારા કોઈ અંગત અનુભવ હોય તો અમને કોમેન્ટ્સમાં જરૂર જણાવજો! ટેકનોલોજીની દુનિયાના આવા જ ઉપયોગી ટિપ્સ અને નવીનતમ સમાચારો માટે અમારી વેબસાઇટની મુલાકાત લેતા રહો. અમે હંમેશા તમારા માટે સૌથી અગત્યની અને સાચી માહિતી લાવવા કટિબદ્ધ છીએ!
